काठमाडौं । सरकारले विशिष्ट व्यक्तिहरूको सुरक्षा व्यवस्थामा कटौती गर्दै पूर्वप्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’को सुरक्षाकर्मी फिर्ता लिने निर्णय गरेपछि राष्ट्रिय स्तरमा बहस सुरु भएको छ। राज्यद्वारा प्रदान गरिएको सुरक्षा फिर्ता लिइएलगत्तै पूर्व जनमुक्ति सेना र योङ कम्युनिस्ट लिग (वाईसीएल)ले उनको सुरक्षाको जिम्मेवारी लिने घोषणा गरेपछि सामाजिक सञ्जालमा विवाद बढेको छ।
पूर्वप्रधानमन्त्री प्रचण्डको सुरक्षा: आवश्यकता कि विवाद?
सामाजिक सञ्जालमा प्रचण्डले यी समूहहरूलाई ठूलो रकम वा तलब दिएर व्यक्तिगत सुरक्षाका लागि राखेको भन्ने अफवाह फैलिएको छ। तर यो आरोप भ्रामक र आधारहीन रहेको स्पष्ट पारिएको छ। वास्तवमा, यी पूर्व जनमुक्ति सेना र वाईसीएल सदस्यहरू वैचारिक र भावनात्मक सम्बन्धका कारण स्वयंसेवक रूपमा सुरक्षामा संलग्न भएका हुन्।यी सदस्यहरूमध्ये कतिपय आफैंमा व्यावसायिक क्षमता भएका छन् भने कतिपय माओवादी सेनाबाट राज्यको सुरक्षा निकायमा समायोजन भई अवकाश प्राप्त गरिसकेका छन्। उनीहरूलाई आर्थिक लाभभन्दा वैचारिक निष्ठा र नेतृत्वप्रतिको समर्पणले यो कार्यमा उत्प्रेरित गरेको बताइएको छ।सरकारले विशिष्ट व्यक्तिहरूको सुरक्षा व्यवस्थामा कटौती गर्दै पूर्वप्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’को सुरक्षाकर्मी फिर्ता लिने निर्णय गरेपछि राष्ट्रिय स्तरमा बहस सुरु भएको छ। राज्यद्वारा प्रदान गरिएको सुरक्षा फिर्ता लिइएलगत्तै पूर्व जनमुक्ति सेना र युवा कम्युनिस्ट लिग (वाईसीएल)ले उनको सुरक्षाको जिम्मेवारी लिने घोषणा गरेपछि सामाजिक सञ्जालमा विवाद बढेको छ।
अफवाह र वास्तविकता
सामाजिक सञ्जालमा प्रचण्डले यी समूहहरूलाई ठूलो रकम वा तलब दिएर व्यक्तिगत सुरक्षाका लागि राखेको भन्ने अफवाह फैलिएको छ। तर यो आरोप भ्रामक र आधारहीन रहेको स्पष्ट पारिएको छ। वास्तवमा, यी पूर्व जनमुक्ति सेना र वाईसीएल सदस्यहरू वैचारिक र भावनात्मक सम्बन्धका कारण स्वयंसेवक रूपमा सुरक्षामा संलग्न भएका हुन्।यी सदस्यहरूमध्ये कतिपय आफैंमा व्यावसायिक क्षमता भएका छन् भने कतिपय माओवादी सेनाबाट राज्यको सुरक्षा निकायमा समायोजन भई अवकाश प्राप्त गरिसकेका छन्। उनीहरूलाई आर्थिक लाभभन्दा वैचारिक निष्ठा र नेतृत्वप्रतिको समर्पणले यो कार्यमा उत्प्रेरित गरेको बताइएको छ।
सुरक्षा किन आवश्यक?
प्रचण्डलाई सुरक्षा प्रदान गर्नुपर्ने विषयलाई नेपालको गहिरो राजनीतिक रूपान्तरण र राष्ट्रिय सुरक्षाको सन्दर्भमा बुझ्नुपर्ने तर्क गरिएको छ। दशवर्षे जनयुद्धको नेतृत्वकर्ता र शान्ति सम्झौताका मुख्य हस्ताक्षरकर्ताको रूपमा उनले नेपालमा गणतन्त्र, संघीयता र धर्मनिरपेक्षता जस्ता युगान्तकारी परिवर्तन ल्याएका थिए।तर यी परिवर्तनहरूले असन्तुष्ट र बदलाको भावना पालेका समूहहरू पनि सृजना गरेका छन्। द्वन्द्वका क्रममा पीडित बनेका र न्याय नपाएको महसुस गर्ने पक्षहरू, शान्ति प्रक्रियाबाट अलग भई उग्र गतिविधि गरिरहेका समूहहरू, र राजतन्त्र पक्षधर प्रतिगामी शक्तिहरूबाट प्रचण्डमाथि खतरा रहेको उल्लेख गरिएको छ।
राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय सन्दर्भ
तीन पटक प्रधानमन्त्री बनिसकेका प्रचण्ड नेपालको राजनीतिक रूपान्तरणको जीवित प्रतीक मानिन्छन्। उनको सुरक्षा केवल व्यक्तिगत विषय नभई वर्तमान राजनीतिक प्रणाली र गणतान्त्रिक उपलब्धिको सुरक्षासँग जोडिएको तर्क गरिएको छ।नेपालको भू-राजनीतिक संवेदनशीलताका कारण यस्ता नेतामाथिको खतरा आन्तरिक मात्र नभई बाह्य शक्तिहरूबाट पनि हुनसक्ने भएकाले राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चमा नेपालको प्रतिनिधित्व गर्ने प्रमुख नेताको सुरक्षा सुनिश्चित गर्नु राज्य र पार्टीको जिम्मेवारी भएको उल्लेख गरिएको छ।
(नवराज सिंखडा ‘जिज्ञासु’
, भिमसेनथापा–३, गोरखा;
(हाल कतार)
यो लेखकको व्यक्तिगत मत हो।
